VẬN CHUYỂN HÀNG TIỂU NGẠCH LÀ GÌ?

Vận chuyển hàng tiểu ngạch là một trong những hình thức trao đổi; buôn bán hàng hóa mang tính nhỏ lẻ giữa người dân sinh sống ở gần biên giới của hai nước có biên giới đường bộ liền kề nhau. Nói đầy đủ thì phải là “xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch” hay “buôn bán Vận chuyển hàng tiểu ngạch” mới đầy đủ.

Về từ ngữ, “tiểu” nghĩa là “nhỏ”, còn “ngạch” nghĩa là “hạn mức”. Nôm na, thì đây là buôn bán có hạn mức giá trị nhỏ giữa cư dân biên giới 2 nước kề nhau. Cụ thể là Việt Nam – Trung Quốc; Việt Nam – Lào; Việt Nam – Cambodia.

Về mặt quy định, khi mua bán Vận chuyển hàng tiểu ngạch; các cá nhân vẫn phải khai báo đầy đủ với cơ quan hải quan; đồng thời nộp thuế và chịu sự kiểm tra về chất lượng hàng hóa, kiểm dịch động thực vật; an toàn vệ sinh thực phẩm… Tuy nhiên trên thực tế nhiều người đã lợi dụng tính linh hoạt này để gian lận thương mại, trốn thuế; thậm chí buôn lậu, dưới nhiều hình thức như: khai man; chia thành nhiều lô hàng nhỏ để người dân mang vác qua biên giới…

XUẤT NHẬP KHẨU VẬN CHUYỂN HÀNG TIỂU NGẠCH ƯU NHƯỢC ĐIỂM RA SAO?

Đặc điểm của buôn bán Vận chuyển hàng tiểu ngạch:

Được tiến hành giữa cư dân biên giới, có hộ khẩu thường trú tại các khu vực tiếp giáp biên giới 2 bên

Mặt hàng trao đổi phải phù hợp với quy định về hàng hoá thương mại biên giới; chứ không phải là tất cả các loại hàng.

Giá trị hàng hóa không vượt quá 2 triệu đồng/người/ngày

Vẫn phải khai hải quan, kiểm tra chuyên ngành (giống như buôn bán chính ngạch)

Ưu điểm của xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch

Thủ tục khá đơn giản, chỉ cần tờ khai Vận chuyển hàng tiểu ngạch và chịu phí biên mậu.

Phí vận chuyển thường rẻ hơn so với nhập khẩu chính ngạch.

Thủ tục khai thuế và biểu phí thuế thấp hơn so với nhập khẩu chính ngạch do hàng hóa không phải đi qua cửa khẩu.

Nhược điểm của Vận chuyển hàng tiểu ngạch

Tính ổn định thấp, dễ xảy ra tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu. Điều này dễ thấy tại cửa khẩu biên giới Việt – Trung; vì vậy Nhà nước ta đã có chủ trương siết xuất khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch sang Trung Quốc từ 2025.

Giá trị giao dịch thấp (tối đa 2 triệu/người/ngày); chỉ phù hợp với người bán nhỏ lẻ. Tất nhiên, đặc điểm này vẫn dễ bị lợi dụng; khi nhiều người chia nhỏ vận chuyển hàng qua biên.

Hàng hóa Vận chuyển hàng tiểu ngạch thường không có đủ giấy tờ chính tắc như hóa đơn thanh toán; hợp đồng ngoại thương, chứng nhận xuất xứ.

Hàng Vận chuyển hàng tiểu ngạch nhập cho đơn hàng thương mại điện tử thường thường chịu nhiều rủi ro không có xuất xứ rõ ràng; không có chứng từ và hóa đơn thương mại; nên dễ bị kiểm soát và thu giữ bởi cơ quan quản lý Nhà nước.

Một số hiểu lầm về xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch

Hàng Vận chuyển hàng tiểu ngạch là hàng lậu?

Xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch (theo nghĩa buôn bán giữa cư dân biên giới 2 nước) là một hình thức xuất nhập khẩu được pháp luật thừa nhận; còn được gọi là biên mậu. Theo đó, Vận chuyển hàng tiểu ngạch không phải là buôn lậu. Tuy nhiên, như trên đã nói, do tính linh hoạt của hình thức này; nên thực tế đã bị nhiều người lợi dụng để gian lận thương mại, thậm chí buôn lậu.

XUẤT NHẬP KHẨU VẬN CHUYỂN HÀNG TIỂU NGẠCH KHÔNG PHẢI ĐÓNG THUẾ?

Theo quy định, hàng Vận chuyển hàng tiểu ngạch vẫn phải nộp thuế xuất nhập khẩu; mặc dù thủ tục khai báo hải quan được đơn giản hơn.

Xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch không dành cho doanh nghiệp?

Điều này không hoàn toàn đúng, mặc dù hình thức Vận chuyển hàng tiểu ngạch mục đích là dành cho cư dân vùng biên. Doanh nghiệp nếu cần nhập khẩu số lượng nhỏ hàng hoá tại khu vực biên giới; vẫn có thể mua gom từ người dân tại khu vực này; miễn là doanh nghiệp vẫn nộp đủ thuế và trả phí đầy đủ theo quy định của pháp luật.

THỦ TỤC NHẬP KHẨU VẬN CHUYỂN HÀNG TIỂU NGẠCH

Dựa theo Nghị định 14/2018/NĐ-CP, quy định chi tiết về hoạt động thương mại biên giới. Thông tư 80/2019/TT-BTC hướng dẫn thủ tục hải quan hàng thương mại biên giới.

Thủ tục nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch qua biên giới được tiến hành như sau:

Thủ tục khai hàng

Các tổ chức, cá nhân được phép kinh doanh xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch qua biên giới. Khi có hàng hóa xuất khẩu; nhập khẩu phải đến Hải quan cửa khẩu để làm thủ tục khai báo và nộp thuế.

Để xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch cần phải nộp các giấy tờ sau:

Tờ khai hàng theo mẫu HQ2019/TKXKBG hoặc HQ2019/TKNKBG

Xuất trình giấy phép chứng minh cư dân biên giới

THỦ TỤC KIỂM HÓA HÀNG TIỂU NGẠCH

Các tổ chức; cá nhân có hàng hóa xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch biên giới phải đưa hàng đến cửa khẩu; và xuất trình hàng để hải quan kiểm tra.

Căn cứ vào quy định của tổng cục hải quan, tùy theo tính chất từng loại hàng cụ thể; trưởng Hải quan cửa khẩu quy định phương pháp kiểm tra cho thích hợp. Việc kiểm hóa phải tiến hành trước sự chứng kiến của chủ hàng.

Cán bộ kiểm hóa tiến hành đối chiếu giữa tờ khai; và các giấy tờ có liên quan với thực tế hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu để ghi kết quả kiểm hóa.

Căn cứ giấy tờ khai báo và kết quả kiểm hóa; trưởng Hải quan cửa khẩu quyết định việc nộp thuế và cho hàng xuất khẩu hoặc nhập khẩu. Sau đó ghi chứng nhận thực xuất hoặc thực nhập và kết thúc thủ tục hải quan.

Việc luân chuyển giấy tờ

Trả lại chủ hàng 1 tờ khai hàng, 1 biên lai thu thuế nếu là hàng xuất nhập khẩu Vận chuyển hàng tiểu ngạch; hoặc 1 tờ CT13, nếu là hàng của cư dân biên giới.

Lưu các giấy tờ còn lại tại hải quan cửa khẩu.

Đối với hình thức nhập hàng Vận chuyển hàng tiểu ngạch sẽ đều có những ưu điểm và hạn chế riêng. Do đó các doanh nghiệp có thể căn cứ vào quy mô của công ty để lựa chọn cho phù hợp. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian hơn và có thể nhập hàng nhanh chóng.