ASEAN NÂNG CẤP HỢP TÁC THƯƠNG MẠI VẬN CHUYỂN TRUNG QUỐC VIỆT NAM

Một phiên bản mới của thỏa thuận thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc và những tác động tích cực thông qua Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực sẽ giúp cải thiện quan hệ thương mại và đầu tư vận chuyển Việt Nam Trung Quốc

Số liệu chính thức từ Tổng cục Thống kê (GSO) cho biết, trong 7 tháng đầu năm nay 2024, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc ước đạt 112,6 tỷ USD, trong đó xuất khẩu từ Việt Nam đạt 33,4 tỷ USD – tăng 7,6% so với cùng kỳ năm ngoái và xuất khẩu từ Trung Quốc đạt 79,2 tỷ USD – tăng gần 35% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, số liệu mới nhất từ ​​Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy tính đến ngày 20 tháng 7, các doanh nghiệp Trung Quốc đã có gần 4.760 dự án hợp lệ được đăng ký với tổng giá trị 28,55 tỷ đô la tại Việt Nam – đưa Trung Quốc trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ sáu tại Việt Nam.

Theo Tổng cục Thống kê, thương mại song phương và đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam dự kiến ​​sẽ tiếp tục tăng ít nhất từ ​​năm tới sau khi dự kiến ​​thông qua phiên bản mới của Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), bên cạnh những tác động tích cực từ Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

“Chúng tôi tái khẳng định cam kết của ASEAN trong việc đạt được tiến triển có ý nghĩa trong đàm phán phù hợp với lợi ích của ASEAN để đạt được kết quả đáng kể trong việc nâng cấp ACFTA 3.0 trong năm nay”, thông cáo chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 57 được tổ chức vào cuối tháng 7 tại Lào nêu rõ. Các bộ, ngành liên quan của Việt Nam hiện đang làm việc với các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc về cách thức phiên bản 3.0 sẽ hoạt động và hỗ trợ các doanh nghiệp sau khi được thông qua theo đúng kế hoạch vào cuối năm nay.

ACFTA, nền tảng của quan hệ ASEAN-Trung Quốc, đã xóa bỏ thuế quan đối với khoảng 95% các dòng thuế xuất khẩu sang Trung Quốc có nguồn gốc từ Việt Nam. Trung Quốc cũng đã làm như vậy với các quốc gia thành viên ASEAN.

Phiên bản mới của thỏa thuận này được thiết lập để tạo ra khả năng tiếp cận thị trường thuận lợi và đảm bảo môi trường hoạt động có thể dự đoán được hơn cho các nhà cung cấp dịch vụ. Thỏa thuận này cũng sẽ bảo vệ các nhà đầu tư và khoản đầu tư bằng cách thiết lập một môi trường minh bạch, thuận lợi và an toàn hơn cho các nhà đầu tư.

Theo các cuộc đàm phán nâng cấp, các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc cũng sẽ giải quyết các xu hướng như kết nối chuỗi cung ứng, số hóa và tính bền vững.

Phiên bản gốc của thỏa thuận được thiết lập vào năm 2010, với hơn 90 phần trăm các mặt hàng thuế của cả hai bên được hưởng chế độ thuế quan bằng 0 và lần đầu tiên được nâng cấp vào năm 2019.

HỢP TÁC SÂU SẮC VẬN CHUYỂN TRUNG QUỐC VIỆT NAM  ASEAN

Theo tuyên bố chung được đưa ra vào cuối năm ngoái trong chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ ba kéo dài hai ngày tới Việt Nam của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Việt Nam và Trung Quốc đã nhất trí thúc đẩy nâng cấp ACFTA, điều này sẽ giúp làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa ASEAN và Trung Quốc.

Hai nước cũng “đồng ý áp dụng các biện pháp thiết thực để mở rộng quy mô thương mại song phương theo hướng cân bằng và bền vững, đồng thời thúc đẩy vai trò của RCEP và AFCTA”, và Việt Nam Trung Quốc cũng sẽ mở rộng xuất khẩu các sản phẩm mạnh từ nước này sang nước khác.

Vào ngày 25 tháng 7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp Vương Hỗ Ninh, Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Hội nghị hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc. Ông tuyên bố rằng cần phải làm sâu sắc hơn nữa hợp tác thiết thực trong các lĩnh vực như kinh tế-thương mại, đầu tư và kết nối cơ sở hạ tầng giao thông giữa hai nền kinh tế. Trước đó, tại Hội chợ Trung Quốc – ASEAN lần thứ 20 và Hội nghị thượng đỉnh đầu tư và kinh doanh Trung Quốc – ASEAN tổ chức vào tháng 9 năm ngoái tại tỉnh Quảng Tây, Thủ tướng Chính đã phát biểu rằng ASEAN và Trung Quốc cần thúc đẩy mạnh mẽ thương mại song phương theo hướng cân bằng và bền vững, phấn đấu đưa khối này trở thành đối tác thương mại đầu tiên của Trung Quốc có giá trị thương mại vượt 1 nghìn tỷ đô la.

Việt Nam muốn tiếp tục hợp tác với vận chuyển Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN khác để nhanh chóng hoàn tất đàm phán nâng cấp ACFTA, Thủ tướng Chính phát biểu.Tháng trước, tại cuộc họp do Nhóm công tác Mạng lưới các nhóm nghiên cứu ASEAN – Trung Quốc khởi xướng về hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong chuỗi công nghiệp và cung ứng, Giáo sư Cao Phi, Phó hiệu trưởng Đại học Ngoại giao Trung Quốc, cho biết quan hệ thương mại và đầu tư giữa ASEAN và Trung Quốc đang trên đà gia tăng, trong đó Việt Nam thể hiện sự ủng hộ lớn đối với các cơ chế hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc.“Một số sáng kiến ​​bao gồm RCEP và nâng cấp ACFTA là minh chứng cho cam kết của chúng tôi trong việc tăng cường hội nhập kinh tế và thúc đẩy nền kinh tế khu vực có sự kết nối và phụ thuộc lẫn nhau hơn”.

TÁC ĐỘNG LỚN HỢP TÁC KINH TẾ TRUNG QUỐC ASEAN

Việt Nam rất hy vọng rằng hợp tác thương mại và đầu tư với Trung Quốc sẽ được thúc đẩy không chỉ thông qua ACFTA mà còn thông qua RCEP mà Trung Quốc và ASEAN cũng là thành viên.

Theo Ban thư ký ASEAN, Trung Quốc vẫn giữ vững vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN kể từ năm 2009 và ASEAN đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ba năm liên tiếp kể từ năm 2020. Năm 2023, kim ngạch thương mại giữa hai nước đạt kỷ lục 702 tỷ đô la, đưa Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN trong 15 năm liên tiếp. Dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc vào ASEAN đạt 15,5 tỷ đô la vào năm 2022, tương đương 6,9% tổng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào ASEAN.

Những kết quả tích cực này có được là nhờ đáng kể vào RCEP. Lợi ích lớn nhất từ ​​thỏa thuận này là mức thuế suất ưu đãi, với mức thuế suất bằng 0 được áp dụng cho hơn 90% hàng hóa được giao dịch giữa các thành viên.

Năm 2023, tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước đạt 173,3 tỷ đô la, trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 61,7 tỷ đô la, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm trước và nhập khẩu của Việt Nam đạt 111,6 tỷ đô la, giảm 6,9% so với cùng kỳ năm trước. Trung Quốc chiếm một phần tư tổng kim ngạch thương mại của Việt Nam vào năm 2023, với 17,3% kim ngạch xuất khẩu và 34% giá trị nhập khẩu.

Hai tháng trước, Thủ tướng Chính đã gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tại thành phố Đại Liên, tỉnh Liêu Ninh, cho biết hai nước cần tận dụng lợi thế của RCEP và các cơ chế hợp tác khác bao gồm ACFTA để tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư. Họ cũng nên sớm ký một nghị định thư và hoàn tất các thủ tục mở cửa thị trường cho sầu riêng đông lạnh và dừa tươi của Việt Nam, cũng như các loại nông sản khác.Thủ tướng Chính cũng đề nghị phía Trung Quốc tạo ra những thuận lợi mới để sớm thành lập Văn phòng xúc tiến thương mại Việt Nam tại Thành Đô, Hải Khẩu và Nam Kinh. Ngoài ra, Việt Nam và Trung Quốc cũng sẽ hợp tác về các biện pháp mới để tăng hiệu quả thông quan, cải thiện cơ sở hạ tầng cửa khẩu theo hướng phát triển cửa khẩu thông minh, đồng thời cần hợp tác tháo gỡ nút thắt của một số dự án hợp tác. Thủ tướng Chính tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục mở cửa thị trường cho hàng hóa của Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm nông sản, thủy sản và trái cây chất lượng cao, đồng thời tăng cường phối hợp trong thông quan và tháo gỡ các rào cản về chính sách để hợp tác thương mại và đầu tư của cả hai nước có thể phát triển hơn nữa.

Trung Quốc và Việt Nam cũng sẽ tăng cường kết nối và hợp tác chiến lược, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng, giao thông, kinh tế – thương mại và đầu tư – đặc biệt là sản xuất và chế biến, nông nghiệp, chuỗi cung ứng và hợp tác tài chính và tiền tệ.

Vào tháng 5, Thủ tướng Chính phủ đã gặp 19 đại diện doanh nghiệp Trung Quốc tại một cuộc họp tại Hà Nội rằng Việt Nam ưu tiên các dự án liên quan đến đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, thành phố thông minh, sản xuất và cơ sở hạ tầng giao thông, vận chuyển Trung Quốc Việt Nam.