Tìm hiểu quy định gửi thực phẩm chức năng đi Trung Quốc có hợp pháp không, cần thủ tục gì và những lưu ý quan trọng để tránh vi phạm hải quan.

Nhiều người hiện nay có nhu cầu gửi thực phẩm chức năng đi Trung Quốc cho người thân, đối tác hoặc khách hàng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ việc gửi thực phẩm chức năng sang Trung Quốc có hợp pháp hay không và những điều kiện cụ thể đi kèm.

Trên thực tế, mặt hàng này nằm trong nhóm kiểm soát đặc biệt của hải quan Trung Quốc, đòi hỏi phải có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, nhãn mác, hạn sử dụng và đơn vị vận chuyển đủ điều kiện. Nếu không tuân thủ đúng quy định, hàng có thể bị giữ lại hoặc tiêu hủy tại cửa khẩu.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định hiện hành, cách gửi hàng hợp pháp và lựa chọn kênh vận chuyển phù hợp để đảm bảo an toàn, đúng luật và tiết kiệm chi phí khi gửi thực phẩm chức năng sang Trung Quốc.

I. Thực phẩm chức năng là mặt hàng nhạy cảm khi gửi đi Trung Quốc

Thực phẩm chức năng là mặt hàng nhạy cảm khi gửi đi Trung Quốc bởi đây là nhóm hàng nằm giữa ranh giới của thực phẩm và thuốc. Chính vì tính chất đặc biệt này, Trung Quốc đã xây dựng một hệ thống kiểm soát nghiêm ngặt hơn nhiều so với các loại hàng tiêu dùng thông thường.

Nếu không hiểu rõ cách mà Trung Quốc định nghĩa, quản lý và phân loại nhóm hàng này, người gửi rất dễ gặp rủi ro như hàng bị giữ lại tại hải quan, bị tiêu hủy hoặc trả ngược về nước.

1. Cách Trung Quốc định nghĩa thực phẩm chức năng

Theo quy định của Trung Quốc, thực phẩm chức năng là sản phẩm có tác dụng hỗ trợ và điều chỉnh chức năng sinh lý của cơ thể, giúp cải thiện sức khỏe nhưng không phải là thuốc. Mọi sản phẩm thuộc nhóm này đều phải được Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia (NMPA) cấp phép trước khi lưu hành. Nếu hàng chưa được NMPA công nhận, dù chỉ là một hộp vitamin, cũng không thể nhập khẩu chính ngạch.

2. Vai trò của NMPA và biểu tượng mũ xanh

Tại Trung Quốc, các sản phẩm thực phẩm chức năng hợp pháp đều có biểu tượng mũ xanh in trên bao bì. Dấu hiệu này cho biết sản phẩm đã được NMPA kiểm định và cho phép lưu hành. Nếu hàng bạn gửi không có ký hiệu này, hải quan sẽ liệt vào nhóm chưa đăng ký và có thể giữ lại hoặc trả về. Người gửi cá nhân chỉ được phép gửi số lượng nhỏ phục vụ nhu cầu cá nhân.

3. Hàng rào kỹ thuật và quy định về nhãn mác

Ngoài giấy phép, Trung Quốc còn áp dụng tiêu chuẩn quốc gia GB cho mọi hàng nhập khẩu. Nhãn hàng phải thể hiện bằng tiếng Trung giản thể, ghi rõ tên sản phẩm, công dụng, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, hạn sử dụng và thành phần chi tiết. Nếu nhãn mác sai hoặc thiếu thông tin, hàng có thể bị tạm giữ để kiểm nghiệm. Vì vậy, trước khi gửi đi, người gửi cần đảm bảo sản phẩm hợp lệ và ghi nhãn đúng quy định để tránh bị chặn tại hải quan.

II. Gửi thực phẩm chức năng theo dạng phi mậu dịch – quà tặng cá nhân

Đối với những ai chỉ muốn gửi một vài hộp thực phẩm chức năng cho người thân hoặc bạn bè đang sinh sống tại Trung Quốc, hình thức phi mậu dịch là lựa chọn khả thi nhất hiện nay. Cách gửi này được xem là giao dịch cá nhân, không mang mục đích thương mại nên có phần linh hoạt hơn về thủ tục và thuế quan. Tuy nhiên, người gửi vẫn cần hiểu rõ quy định để tránh bị hải quan giữ hàng hoặc đánh giá sai mục đích gửi.

1. Khi nào được xem là gửi hợp pháp

Hải quan Trung Quốc cho phép hàng hóa dưới 1000 nhân dân tệ và phục vụ nhu cầu cá nhân được thông quan theo diện phi mậu dịch. Trường hợp này thường được miễn thuế hoặc chỉ kiểm tra ngẫu nhiên.

Tuy vậy, nếu người gửi thực hiện thường xuyên, gửi số lượng nhiều hoặc hàng có giá trị cao, hệ thống kiểm soát sẽ tự động cảnh báo là hoạt động kinh doanh trá hình. Khi đó, lô hàng sẽ bị giữ lại để kiểm tra chi tiết hoặc yêu cầu bổ sung chứng từ. Vì thế, để đảm bảo an toàn, chỉ nên gửi với số lượng ít, đúng tính chất quà tặng

2. Gửi qua bưu điện VNPost hoặc EMS

Bưu điện Việt Nam hiện cho phép gửi thực phẩm chức năng sang Trung Quốc nhưng có quy định chặt chẽ. Chỉ những sản phẩm ở dạng viên, viên nang, có bao bì và nhãn rõ ràng mới được chấp nhận. Các loại dạng lỏng, dạng bột hoặc chứa thành phần đặc biệt đều bị từ chối vận chuyển.

Người gửi cần kê khai chi tiết tên sản phẩm, thành phần, thương hiệu và số lượng trong tờ khai hải quan. Tuy nhiên, ngay cả khi được chấp nhận tại Việt Nam, Hải quan Trung Quốc vẫn có quyền kiểm tra ngẫu nhiên và từ chối nếu phát hiện hàng không rõ nguồn gốc. Vì vậy, việc chuẩn bị hồ sơ minh bạch là yếu tố then chốt giúp hàng đến nơi an toàn.

3. Gửi qua chuyển phát nhanh quốc tế DHL, FedEx, UPS

Các hãng chuyển phát quốc tế lớn như DHL, FedEx hay UPS luôn tuân thủ nghiêm quy định xuất nhập khẩu. Chính vì vậy, họ thường không nhận vận chuyển thực phẩm chức năng nếu người gửi không có giấy chứng nhận nguồn gốc, hóa đơn mua hàng hoặc giấy phép nhập khẩu hợp lệ.

Đây là lý do nhiều người lựa chọn gửi qua các đơn vị trung gian uy tín như VietAviation Logistics – nơi có kinh nghiệm khai báo hải quan, hiểu rõ quy định kiểm tra và hỗ trợ tăng tỷ lệ thông quan an toàn cho hàng cá nhân.

3.1 Cách khai báo hải quan đúng chuẩn

Khi điền tờ khai CN22 hoặc CN23, người gửi nên ghi rõ tên sản phẩm bằng tiếng Anh như Personal health supplement hoặc Vitamin để hải quan dễ phân loại.

Tuyệt đối không nên khai sai như kẹo hay thực phẩm khô vì nếu bị phát hiện, hàng có thể bị giữ lại vĩnh viễn hoặc người gửi bị phạt hành chính. Việc khai báo trung thực, chi tiết và chính xác luôn là bước quan trọng nhất giúp hàng cá nhân thông quan nhanh chóng và an toàn.

III. Gửi thực phẩm chức năng chính ngạch – hướng đi cho doanh nghiệp

Với các doanh nghiệp Việt Nam đang sản xuất hoặc xuất khẩu thực phẩm chức năng, con đường chính ngạch là lựa chọn duy nhất để phát triển bền vững và hợp pháp tại thị trường Trung Quốc. Việc gửi hàng chính ngạch không chỉ đảm bảo tuân thủ pháp luật hai nước mà còn giúp sản phẩm xây dựng uy tín thương hiệu, mở rộng hệ thống phân phối lâu dài.

1. Điều kiện cần tại Việt Nam

Trước khi xuất khẩu, doanh nghiệp phải đáp ứng đầy đủ điều kiện pháp lý trong nước. Cụ thể, cần có giấy phép đăng ký kinh doanh ngành nghề thực phẩm chức năng được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó, cơ sở sản xuất phải đạt chuẩn an toàn thực phẩm theo các tiêu chí quốc tế như GMP, HACCP hoặc ISO 22000.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần xin giấy chứng nhận lưu hành tự do CFS do Bộ Y tế cấp để chứng minh sản phẩm được phép bán tại Việt Nam, cùng với giấy chứng nhận xuất xứ C/O Form E để được hưởng ưu đãi thuế quan theo hiệp định thương mại ASEAN – Trung Quốc. Những hồ sơ này là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp đủ điều kiện bước vào giai đoạn đăng ký tại Trung Quốc.

2. Điều kiện đủ tại Trung Quốc – đăng ký NMPA

Để sản phẩm được phép lưu hành tại Trung Quốc, doanh nghiệp cần thực hiện thủ tục với Cục Quản lý Sản phẩm Y tế Quốc gia (NMPA). Có hai cơ chế chính để đăng ký.

• Đăng ký (Registration): áp dụng cho sản phẩm có công thức mới hoặc công dụng đặc biệt. Quá trình này khá phức tạp, kéo dài từ hai đến ba năm và chi phí có thể lên tới hàng trăm nghìn USD.
• Nộp hồ sơ (Filing): dành cho các sản phẩm phổ biến như vitamin, khoáng chất nằm trong danh mục được phép. Thủ tục đơn giản hơn và thường chỉ mất khoảng một năm để hoàn tất.

Việc lựa chọn cơ chế phù hợp giúp doanh nghiệp tối ưu thời gian và chi phí khi gia nhập thị trường Trung Quốc.

3. Đăng ký mã doanh nghiệp trên hệ thống GACC

Theo quy định mới của Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) – đặc biệt là Nghị định 248 và 249, mọi doanh nghiệp nước ngoài xuất khẩu thực phẩm vào Trung Quốc phải có mã số CIFER hợp lệ.

Đây là điều kiện bắt buộc để hàng hóa được thông quan chính ngạch. Việc đăng ký mã CIFER giúp Trung Quốc theo dõi toàn bộ quá trình sản xuất, đóng gói và vận chuyển của doanh nghiệp, đảm bảo tính minh bạch và an toàn thực phẩm.

4. Hợp tác với đơn vị nhập khẩu tại Trung Quốc

Doanh nghiệp Việt Nam không thể tự đứng tên làm thủ tục nhập khẩu tại Trung Quốc mà cần hợp tác với một đơn vị nhập khẩu bản địa. Đối tác này sẽ chịu trách nhiệm pháp lý, khai báo với cơ quan chức năng, đồng thời dán nhãn phụ tiếng Trung theo tiêu chuẩn GB trước khi sản phẩm được phân phối ra thị trường.

VietAviation Logistics hiện có hệ thống đại diện tại Thâm Quyến và Đông Hưng, Quảng Tây, hỗ trợ doanh nghiệp Việt hoàn thiện hồ sơ hải quan, kiểm định chất lượng và đăng ký NMPA. Sự hỗ trợ này giúp rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí và đảm bảo hàng hóa được lưu hành hợp pháp tại Trung Quốc.

Con đường chính ngạch tuy đòi hỏi đầu tư về thời gian và nguồn lực, nhưng đây là hướng đi an toàn, lâu dài và giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín vững chắc trong ngành thực phẩm chức năng tại thị trường Trung Quốc.

IV. Các nhóm thực phẩm chức năng và mức độ khó khi gửi đi Trung Quốc

Không phải loại thực phẩm chức năng nào cũng có thể gửi qua biên giới một cách thuận lợi. Tùy theo dạng sản phẩm và thành phần, hải quan Trung Quốc sẽ áp dụng các mức kiểm soát khác nhau.

1. Nhóm dễ gửi

Những sản phẩm phổ biến như vitamin tổng hợp (A, B, C, D, E), dầu cá, glucosamine hay collagen dạng viên thường được chấp nhận khi gửi dưới dạng quà tặng cá nhân. Điều kiện là hàng phải còn nguyên seal, có nhãn mác đầy đủ, thương hiệu rõ ràng và bao bì thể hiện bằng tiếng Anh hoặc Trung. Đây là nhóm có khả năng thông quan cao nhất nếu khai báo trung thực.

2. Nhóm khó gửi

Các sản phẩm dạng lỏng như nước yến, nước collagen, siro hay dạng bột như protein và mầm ngũ cốc thường bị kiểm tra kỹ do nguy cơ rò rỉ hoặc nhiễm khuẩn trong quá trình vận chuyển. Ngoài ra, chúng dễ bị nghi ngờ chứa hoạt chất cấm, nên tỷ lệ bị giữ lại kiểm nghiệm cao hơn nhiều so với hàng dạng viên.

3. Nhóm cấm gửi

Những sản phẩm chứa thành phần từ động thực vật quý hiếm như cao hổ, nhung hươu hoặc có dược liệu Đông y nằm trong danh mục kiểm soát tuyệt đối bị cấm nhập. Hàng không rõ nguồn gốc, không nhãn mác hoặc quảng cáo sai công dụng cũng sẽ bị tịch thu. Vì vậy, người gửi cần xác định rõ nhóm sản phẩm trước khi lựa chọn phương thức vận chuyển.

V. Giải pháp thay thế và lời khuyên từ chuyên gia

Gửi thực phẩm chức năng sang Trung Quốc không hề dễ dàng do quy định kiểm soát nghiêm ngặt. Tuy nhiên, vẫn có những hướng đi khác an toàn và hiệu quả hơn cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp.

1. Nếu gửi thực phẩm chức năng quá khó, bạn có thể gửi gì

Thay vì cố gửi thực phẩm chức năng, người gửi có thể lựa chọn các mặt hàng thân thiện hơn với hải quan như thực phẩm khô, cà phê, hạt điều, bánh kẹo, quần áo hoặc mỹ phẩm. Đây đều là những nhóm hàng ít rủi ro, không yêu cầu giấy phép y tế và dễ thông quan hơn nhiều. Với điều kiện đóng gói đúng chuẩn, hàng hóa có thể đến tay người nhận nhanh chóng và an toàn.

2. Mua hộ hàng tại Trung Quốc

Một giải pháp thông minh khác là sử dụng dịch vụ mua hộ nội địa. Hiện nay, nhiều thương hiệu thực phẩm chức năng nổi tiếng từ Mỹ, Úc hoặc châu Âu đã có nhà phân phối chính thức tại Trung Quốc.

Khi sử dụng dịch vụ này, người nhận có thể đặt mua sản phẩm gốc ngay tại thị trường Trung Quốc, vừa đảm bảo chất lượng, vừa tránh được rủi ro bị hải quan giữ hàng. Cách này còn giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vận chuyển quốc tế.

3. Lời khuyên cho cá nhân và doanh nghiệp

Với cá nhân, chỉ nên gửi số lượng nhỏ, trung thực trong khai báo và ưu tiên sản phẩm dạng viên, tránh hoàn toàn hàng dạng lỏng. Với doanh nghiệp, việc đầu tư xây dựng hồ sơ xuất khẩu chính ngạch là con đường duy nhất để phát triển lâu dài.

Không nên tìm cách đi đường tắt, vì chỉ một lần vi phạm có thể khiến hàng bị cấm nhập vĩnh viễn. Khi tuân thủ đúng quy định, sản phẩm không chỉ được thông quan dễ dàng mà còn tạo uy tín bền vững trên thị trường Trung Quốc.

VI. Kết luận có thể gửi TPCN đi Trung Quốc hợp pháp không?

Câu trả lời là có thể, nhưng không hề dễ. Trung Quốc quản lý rất chặt nhóm hàng này vì liên quan trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Nếu hiểu đúng quy định và lựa chọn hình thức phù hợp, bạn hoàn toàn có thể gửi hàng hợp pháp và an toàn.

Đối với cá nhân, việc gửi từ một đến hai hộp thực phẩm chức năng làm quà, giá trị thấp và khai báo rõ ràng là hợp pháp. Điều quan trọng là phải trung thực trong khai báo, tránh gửi dạng lỏng hoặc hàng không rõ nguồn gốc.

Đối với doanh nghiệp, chỉ khi sản phẩm được đăng ký tại NMPA, có mã số GACC và hợp tác với đơn vị nhập khẩu được cấp phép tại Trung Quốc thì mới được xem là hợp pháp. Đây là con đường bền vững, giúp hàng hóa lưu hành chính ngạch và xây dựng thương hiệu lâu dài.

Mọi hình thức gửi tiểu ngạch, bao thuế hay xách tay số lượng lớn đều bị xem là vi phạm pháp luật. Thị trường Trung Quốc tiềm năng nhưng đi kèm nhiều rủi ro, vì vậy cần nắm chắc quy định để tránh biến một món quà nhỏ thành vấn đề pháp lý phức tạp.

Liên hệ tư vấn chuyên sâu cùng VietAviation Logistics

Văn phòng tại Việt Nam:

• TP.HCM (Trụ sở chính): 47 Hậu Giang, P.4, Q. Tân Bình

• Chi nhánh:
   + 6 BIS Thăng Long, P.4, Q. Tân Bình, TP.HCM
   + 23 Phạm Ngọc Thạch, Phước Hưng, TP. Bà Rịa – Vũng Tàu
   + Số 6, Ngõ 212/17 Phú Mỹ, Mỹ Đình II, Q. Nam Từ Liêm, Hà Nội
   + 333 Trần Quốc Tảng, P. Hải Hòa, TP. Móng Cái, Quảng Ninh
   + Ngã tư Trịnh Xá, Xã Thiên Hương, H. Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng

Chi nhánh tại Trung Quốc:

• Thâm Quyến: 广东省深圳市龙岗区坂田街道天安云谷

• Đông Hưng, Quảng Tây: 中华人民共和国广西壮族自治区防城港市东兴市永定街

Hotline Việt Nam:
Ms. Hồng: 0908 315 806 | Mr. Anh: 0842 001 900
Hotline Trung Quốc: 18577018685

Website: vietaircargo.asia
Facebook: facebook.com/vietaviation.logistics.group