BẢO HIỂM HÀNG HÓA TRONG XUẤT NHẬP KHẨU

Rủi ro trong quá trình vận chuyển hàng hóa không ai có thể lường trước được. Để bảo đảm tối đa rủi ro và tổn thất trong quá trình vận tải quốc tế, bảo hiểm hàng hóa chính là phương pháp tối ưu cho các đơn vị. Hãy cùng VietAviation tìm hiểu chi tiết về vấn đề này trong bài viết bên dưới nhé!

Nội dung chính

1. Khái niệm bảo hiểm hàng hóa là gì?

Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu là hình thức cam kết của người bảo hiểm và người mua bảo hiểm. Theo đó, người bảo hiểm sẽ bồi thường cho người mua bảo hiểm về những tổn thất, hư hỏng của đối tượng được bảo hiểm do một rủi ro đã thỏa thuận gây ra, với điều kiện là người được bảo hiểm phải trả phí bảo hiểm cho người bảo hiểm.

2. Các đối tượng tham gia vào bảo hiểm hàng hóa?

Người bảo hiểm:

Là người thu phí và kí kết hợp đồng với người mua bảo hiểm; hưởng được một khoản phí bảo hiểm; bên cạnh đó nhận rủi ro về phía mình, phải bồi thường cho người được bảo hiểm khi có tổn thất xảy ra trong phạm vi giá trị đã thỏa thuận. Thông thường, người bảo hiểm là các công ty bảo hiểm như: Bảo Việt, Bảo Minh….

Người được bảo hiểm:

Là người trả phí bảo hiểm (người mua bảo hiểm), là người chịu tổn thất khi có rủi ro xảy ra và được người bảo hiểm bồi thường. Trong thương mại quốc tế, người được bảo hiểm thường là chủ hàng

Đối tượng được bảo hiểm:

Là tài sản hoặc lợi ích được mang ra bảo hiểm. Trong xuất nhập khẩu, đối tượng được bảo hiểm thường là hàng hóa.

Rủi ro được bảo hiểm:

Là rủi ro đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Người bảo hiểm chỉ bồi thường những tổn thất do những rủi ro đã thỏa thuận gây ra. Thực tế, các rủi ro này không được thể hiện trực tiếp trên hợp đồng mà được thể hiện gián tiếp qua các điều khoản tham chiếu đến nguồn điều chỉnh. Theo Viện các nhà bảo hiểm London (Institute of London Underwriters), trong vận tải biển có 3 điều khoản chính là A,B,C. Trong đó A là điều khoản bảo hiểm cao nhất và điều khoản C là cao nhất.

Giá trị bảo hiểm:

Là giá trị của đối tượng được bảo hiểm như tổng giá trị lô hàng, tổng tài sản.

Số tiền bảo hiểm:

Là số tiền mà người được bảo hiểm kê khai và được người bảo hiểm chấp nhận. Số tiền này có thể nhỏ hơn hoặc lớn hơn giá trị bảo hiểm. Nếu nhỏ hơn giá trị bảo hiểm thì gọi là bảo hiểm dưới giá trị; bằng thì gọi là bảo hiểm tới giá trị, lớn hơn thì gọi là bảo hiểm trên giá trị. Khi bảo hiểm trên giá trị thì phần dư đó vẫn có thể nộp phí bảo hiểm nhưng không được bồi thường khi tổn thất xảy ra.

Phí bảo hiểm:

Là 1 tỷ lệ phần trăm nhất định của trị giá bảo hiểm hay số tiền bảo hiểm. Phí bảo hiểm là khoản tiền mà người được bảo hiểm phải trả cho người bảo hiểm để đối tượng bảo hiểm của mình được bảo hiểm

3. Các loại rủi ro trong bảo hiểm xuất nhập khẩu

Rủi ro thông thường được bảo hiểm

Gồm những rủi ro mang tính chất bất ngờ và xảy ra ngẫu nhiên ngoài mong muốn như thiên tai, tai họa từ biển, tai nạn bất ngờ…

Một số rủi ro có mức độ xảy ra thường xuyên và được bảo hiểm trong mọi trường hợp như:

– Rủi ro chìm tàu: là hiện tượng mà tàu chìm hẳn xuống nước làm. Làm cho quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa bị hủy hoàn toàn và hàng hóa bị hư hại tất cả.

– Rủi ro cháy tàu: là hiện tượng xảy ra cháy nổ do kỹ thuật hay hàng hóa chứa trên tàu bị bốc cháy. Tuy nhiên, người bảo hiểm chỉ bồi thường trường hợp cháy nổ do nguyên nhân khách quan.

– Rủi ro mắc cạn: là hiện tượng con tàu đi vào chỗ nước cạn do vô tình, đáy tàu chạm các chướng ngại vật hoặc đáy biển

– Rủi ro phụ: hàng hóa bị hư hỏng, rách, cong vênh, hấp hơi, ẩm mốc, mất mùi được bảo hiểm tùy theo loại hợp đồng.

Rủi ro phải bảo hiểm riêng

Tùy theo thỏa thuận hợp đồng mà 2 bên đã thỏa thuận chứ không được bồi thường theo các điều kiện gốc. Các rủi ro này có thể là do chiến tranh, đình công, khủng bố…

Rủi ro không được bảo hiểm

Đây là các dạng rủi ro đương nhiên xảy ra do bản chất của hàng hay lỗi từ phía người được bảo hiểm.

4. Tổn thất trong bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển

Tổn thất thì được căn cứ theo quy mô, mức độ tổn thất hoặc theo tính chất tổn thất

Theo quy mô, mức độ tổn thất

Tổn thất bộ phận thường là tổn thất về trọng lượng, số lượng, thể tích hay giá trị
Tổn thất toàn bộ: dành cho các trường hợp đối tượng bảo hiểm bị hư hỏng, mất mát, biến chất, hư hỏng không được như ban đầu

Theo tính chất tổn thất

Tổn thất chung: những chi phí phát sinh khi có hành động nhằm mục đích cứu vớt tài sản, con người thoát khỏi sự nguy hiểm chung.

5. Các điều kiện bảo hiểm trong xuất nhập khẩu

Theo ICC, bảo hiểm vận chuyển đường biển được chia làm 3 loại: A, B, C

Những nguyên nhân gián tiếp	Loại A	Loại B	Loại C
Cháy hoặc nổ	X	X	X
Tàu hay xà lan bị mắc cạn, đắm hoặc lật úp	X	X	X
Tàu đâm va vào nhau hoặc đâm phải bất cứ vật gì không phải nước	X	X	X
Dỡ hàng tại một cảng nơi tàu gặp nạn	X	X	X
Phương tiện vận chuyển bằng đường bộ bị lật đổ hoặc trật bánh	X	X	X
Động đất, núi lửa phun hoặc sét đánh (trên biển hoặc trên bộ)	X	X	X
Những nguyên nhân trực tiếp tác động đến hàng	Loại A	Loại B	Loại C
Hy sinh tổn thất chung	X	X	X
Ném hàng khỏi tàu (vứt hàng xuống biển)	X	X	X
Hàng hóa bị mất mát do tàu bị mất tích (không phải do cướp biển)	X	X	X
Nước cuốn trôi khỏi tàu	X	X
Nước biển, sông, hồ (không phải nước mưa) chảy vào tàu, xà lan, hầm hàng, nơi chứa hàng	X	X
Tổn thất toàn bộ của bất kỳ kiện hàng nào rơi khi xếp hoặc dỡ hàng	X	X
Manh động – hành động phá hoại của thủy thủ đoàn	X
Cướp biển	X
Các rủi ro phụ:	X
– Mất trộm, mất cắp…	X
– Hư hỏng, đổ vỡ: cong, bẹp, gỉ, hấp hơi…	X
– Không giao hàng, thiếu hàng…	X
– Và tất cả các rủi ro khác…	X

6. Tại sao phải bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu

Hàng hóa vận chuyển bằng đường biển thường có rủi ro có thể ra các tổn thất rất lớn cho chủ hàng, chủ tàu, người vận tải. Như hàng hóa mất mát, hư hỏng, tàu đâm va, mắc, cháy nổ…

Bảo hiểm hàng hóa giúp xác định rõ trách nhiệm về những tổn thất mà các bên phải chịu. Phòng ngừa rủi ro hiệu quả, tạo tâm lý an toàn cho các nhà kinh doanh

Theo tập quán vận tải quốc tế, trách nhiệm của người vận tải là rất hạn chế, hơn nữa việc khiếu nại đòi người vận tải bồi thường rất phức tạp, khó khăn và kéo dài.