Hiện nay vấn đề xuất nhập khẩu trở nên ngày càng phổ biến giữa các quốc gia. Do đó các vấn đề về thủ tục hải quan cũng như việc kiểm duyệt hàng hóa nghiêm ngặt hơn. Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa là một bằng chứng xác thực nguồn gốc của hàng hóa. Tuy nhiên giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa C/O là gì? Dưới đây VietAviation sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại giấy chứng nhận này. Đừng quên lướt xuống để biết thêm thông tin nhé.

I. Giới thiệu chung tại sao cần giấy chứng nhận xuất xứ 

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hoạt động XNK ngày càng trở nên phổ biến giữa mỗi quốc gia. Khi hàng hóa lưu thông đến các quốc gia khác, việc xác định nguồn gốc của hàng hóa trở thành yếu tố chính đảm bảo uy tín cho doanh nghiệp. Vì vậy C/O trở thành công cụ thiết yếu để đạt được các mục tiêu này.

Không chỉ là một văn bản hành chính thông thường, C/O cho phép các doanh nghiệp tận dụng các mức thuế quan ưu đãi theo các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Đồng thời C/O còn xây dựng lòng tin với các đối tác quốc tế về chất lượng và tính hợp pháp của sản phẩm của họ. Nhiều thị trường như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Trung Quốc có các yêu cầu nghiêm ngặt về bằng chứng xuất xứ. Do đó C/O trở thành điều kiện tiên quyết để thông quan và hưởng ưu đãi thuế quan.

Do đó, hiểu rõ về Giấy chứng nhận xuất xứ là bước đầu tiên quan trọng đối với bất kỳ doanh nghiệp. Đặc biệt là doanh nghiệp muốn tham gia một cách bền vững và hiệu quả vào thị trường toàn cầu,

II. Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa là gì 

1. Khái niệm 

Giấy chứng nhận xuất xứ C/O (Certificate of Origin) là một văn bản chính thức được cơ quan có thẩm quyền cấp. Đây là chứng nhận quốc gia tại nơi mà hàng hóa được sản xuất hoặc được xử lý lần cuối. C/O giúp đáp ứng các tiêu chí xuất xứ, được thiết lập theo các hiệp định thương mại khi chứng minh sản phẩm có nguồn gốc.

Giấy chứng nhận xuất xứ thường được phân loại thành hai loại chính:

• C/O ưu đãi: Được cấp theo các Hiệp định thương mại tự do (FTA). C/O cho phép hàng hóa được hưởng mức thuế suất giảm hoặc bằng 0 khi xuất khẩu sang các quốc gia thành viên. Ví dụ về các form C/O ưu đãi: Form AANZ, Form AJ, Form E,..
• C/O không ưu đãi: Được sử dụng để chứng minh nguồn gốc. Không nhằm mục đích nhận bất kỳ ưu đãi thuế quan nào, chủ yếu cho mục đích hành chính hoặc thống kê. Ví dụ Form B hoặc C/O mẫu do các Phòng thương mại cấp cho mục đích chung.

C/O hợp lệ không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thông quan. Ngoài ra còn tăng cường khả năng cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu bằng cách cho phép tiếp cận các thị trường lớn có chế độ ưu đãi về thuế.

Xem thêm Chứng nhận xuất xứ C/O – Thông tin tổng hợp

2. Mục đích sử dụng

C/O được xem là công cụ pháp lý quan trọng giúp hàng hóa thông quan và hợp pháp trên thị trường quốc tế. C/O phục vụ một số mục đích thương mại và pháp lý bao gồm:

a. Xác định điều kiện hưởng ưu đãi thuế quan

Đây là mục đích quan trọng nhất của C/O. Việt Nam đã ký hợp đồng thương mại tự do với nhiều quốc gia. Do đó việc xuất trình C/O hợp lệ cho phép các doanh nghiệp được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi. Điều này giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tăng lợi nhuận. Ngoài ra còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường nước ngoài.

b. Cơ sở để thực hiện các biện pháp phòng vệ thương mại

Một số quốc gia sử dụng thông tin từ C/O để áp dụng các chính sách như chống bán phá giá, chống trợ cấp. Ngoài ra một số quốc gia còn có biện pháp tự vệ để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước. Việc xác định rõ ràng về xuất xứ giúp các cơ quan chức năng thực thi các biện pháp phù hợp. Doanh nghiệp có thể tránh các loại thuế bất công hoặc rào cản thương mại không cần thiết.

c. Đáp ứng yêu cầu của nhà nhập khẩu và cơ quan chức năng nước ngoài

Nhiều đối tác thương mại EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc yêu cầu nghiêm ngặt trong XNK. Doanh nghiệp cần phải có C/O để đảm bảo tính tuân thủ pháp lý, độ tin cậy. Nếu không có tài liệu này, các lô hàng có thể chậm trễ hoặc từ chối thông quan.

Trong nhiều trường hợp, các ngân hàng hoặc tổ chức tài chính yêu cầu phải có C/O. C/O như một điều kiện để giải phóng thanh toán theo thư tín dụng (L/C). Đồng thời, các công ty hậu cần, công ty môi giới hải quan hoặc hãng tàu cũng dựa vào thông tin trong C/O. Mục đích để xử lý chính xác các thủ tục vận chuyển và thông quan.

3. Nội dung cơ bản trên Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O)

C/O tiêu chuẩn bao gồm một số thông tin chính phản ánh đặc điểm và hành trình xuất khẩu của hàng hóa. Các phần phổ biến nhất trên giấy chứng nhận xuất xứ là:

• Thông tin chi tiết về nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu: Tên và địa chỉ của công ty xuất khẩu tại quốc gia xuất xứ và công ty nhập khẩu tại quốc gia đích. 

• Mô tả hàng hóa: Tên sản phẩm, mã HS (mã Hệ thống hài hòa), số lượng, trọng lượng, giá trị và chi tiết đóng gói. 

• Tiêu chí xuất xứ: Tùy thuộc vào loại C/O và thỏa thuận thương mại có liên quan mà có các  tiêu chí được sử dụng để xác định xuất xứ.

• Phương thức vận chuyển: Thông tin về phương thức vận chuyển như đường biển, đường hàng không, đường bộ hoặc đường sắt. Ngoài ra còn đi kèm với các tham chiếu về vận chuyển (ví dụ: tên tàu, số hiệu chuyến bay), cảng khởi hành và cảng đến.

• Ngày cấp và số C/O

• Cơ quan cấp: Tên và con dấu chính thức của cơ quan cấp có thẩm quyền (ví dụ: Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI hoặc các sở ban ngành có liên quan thuộc Bộ Công Thương).
• Chữ ký được ủy quyền: Chữ ký của viên chức được ủy quyền.

Tùy thuộc vào loại C/O cụ thể (ví dụ: Form A, Form B, Form E, Form D…), định dạng và nội dung bắt buộc có thể khác nhau. Điều này tùy theo quy định của từng thỏa thuận hoặc thỏa thuận thương mại đa phương.

Xem thêm Các format C/O thường gặp

III. Cơ quan cấp giấy chứng nhận xuất xứ ở Việt Nam 

1. Bộ Công Thương 

Bộ công thương là cơ quan nhà nước được Chính phủ giao nhiệm vụ quản lý về C/O. Trong đó, Bộ trực tiếp cấp toàn bộ các form C/O ưu đãi. Các đơn vị cụ thể bao gồm: Các Văn phòng quản lý XNK khu vực (thuộc Bộ Công Thương): đặt tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ,…

Xem thêm danh sách cấp giấy chứng nhận xuất xứ

2. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)

VCCI chủ yếu cấp C/O không ưu đãi (Form B) cho các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang các nước không có FTA với Việt Nam hoặc không yêu cầu thuế quan ưu đãi.

VCCI có mạng lưới văn phòng tại các thành phố lớn: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng, v.v.

IV. Vai trò của giấy chứng nhận xuất xứ

Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) là một trong những chứng từ quan trọng nhất trong hoạt động XNK. Lô hàng có C/O hợp lệ hay không có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, thời gian thông quan của hàng hóa trên thị trường quốc tế.

1. Tiếp cận thuế quan ưu đãi theo FTA

C/O là điều kiện tiên quyết để hàng hóa được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi theo các FTA của Việt Nam với các nước đối tác. Một số đối tác của Việt Nam như: ATIGA (Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN); FTA Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA); FTA Việt Nam – EU (EVFTA); RCEP, CPTPP,..

Nếu không có C/O phù hợp, hàng hóa có thể phải chịu thuế quan Tối huệ quốc (MFN) hoặc thậm chí là thuế quan chung cao hơn. Với C/O hợp lệ, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí, từ đó tăng sức cạnh tranh của sản phẩm.

2. Cung cấp nguồn gốc hàng minh bạch

C/O giúp cơ quan hải quan và đối tác nhập khẩu xác định chính xác nguồn gốc hàng hóa. Điều này rất quan trọng đối với:

• Kiểm soát chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn.
• Ngăn chặn gian lận thương mại. Đặc biệt là trong các trường hợp doanh nghiệp để trốn thuế hoặc biện pháp khắc phục thương mại.

3. Cơ sở để áp dụng công bằng các biện pháp phòng vệ thương mại

Hiện này có nhiều công cụ như chống bán phá giá, chống trợ cấp hoặc biện pháp tự vệ được sử dụng rộng rãi. Do đó C/O có thể giúp hàng hóa Việt Nam được miễn trừ hoặc chứng minh rằng chúng không liên quan đến vi phạm. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành có rủi ro cao như thép, dệt may, gỗ và điện tử.

4. Tăng cường uy tín do doanh nghiệp

Đối với các đối tác quốc tế, một doanh nghiệp cung cấp đầy đủ hồ sơ thể hiện tính chuyên nghiệp, minh bạch và tuân thủ các quy định quốc tế. Điều này một lợi thế lớn khi tìm kiếm khách hàng mới hoặc đàm phán hợp đồng xuất khẩu 

5. Tạo điều kiện thuận lợi cho thủ tục thông quan

C/O là thành phần thiết yếu của bộ tờ khai hải quan. C/O hợp lệ mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp: 

• Thời gian thông quan có thể được rút ngắn,

• Khả năng kiểm tra thực tế có thể được giảm thiểu,
• Rủi ro bị phạt hành chính hoặc bị quốc gia đích từ chối nhập khẩu được giảm thiểu.

Xem thêm Giấy C/O có được miễn thuế không?

V. Các bước cơ bản để xin giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa

Trong quá trình xuất khẩu, việc xin Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) là một thủ tục quan trọng. Dưới đây là các bước cơ bản mà doanh nghiệp cần thực hiện để được cấp C/O hợp lệ:

1. Xác định mẫu C/O phù hợp

Việc chọn đúng mẫu là điều kiện tiên quyết để được hưởng chế độ ưu đãi thuế quan. Doanh nghiệp phải xác định thỏa thuận thương mại nào áp dụng cho lô hàng để chọn mẫu C/O tương ứng (ví dụ: C/O Mẫu A, B, D, E, VK, EUR.1…).

2. Chuẩn bị hồ sơ xin cấp C/O

Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ thông thường bao gồm:

• Phiếu xin cấp C/O (theo mẫu quy định)
• Tờ khai hải quan
• Hóa đơn thương mại
• Vận đơn hoặc vận đơn hàng không
• Danh sách đóng gói
• Hợp đồng bán hàng
• Tờ khai nguyên vật liệu (nếu liên quan đến chế biến hoặc sản xuất)
• Phiếu tính hàm lượng nội địa (nếu tiêu chí xuất xứ liên quan đến hàm lượng giá trị khu vực)

3. Nộp hồ sơ đến cơ quan cấp C/O được ủy quyền

Doanh nghiệp có thể nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua hệ thống điện tử (như hệ thống eCoSys do Bộ Công Thương quản lý) đến các tổ chức được ủy quyền, bao gồm:

• Các Văn phòng quản lý xuất nhập khẩu khu vực
• Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
• Các hiệp hội ngành hàng có liên quan

4. Phản hồi từ cơ quan cấp C/O

Các cơ quan cấp C/O sẽ kiểm tra tính hợp lệ và chính xác của giấy tờ. Nếu cần thiết, họ có thể yêu cầu bổ sung các giấy tờ hoặc tiến hành kiểm tra tại cơ sở sản xuất.

5. Nhận C/O đã cấp

Doanh nghiệp sẽ nhận được C/O chính thức sau khi được cơ quan thẩm quyền chấp thuận. C/O khi chấp thuận sẽ nhận được chữ ký và dấu đỏ của cơ quan. Sau đó, để được ưu đãi thuế quan, doanh nghiệp mang C/O này sẽ được nộp cho cơ quan hải quan tại nước nhập khẩu.

VI. Liên hệ đơn vị vận chuyển hỗ trợ thủ tục làm C/O

Các đơn vị vận chuyển là đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động Logistic. Do đó họ sẽ tư vấn cho doanh nghiệp mẫu C/O thích hợp nhất. Mẫu dựa trên thị trường xuất khẩu và hiệp định FTA Việt Nam đã ký kết. Các đơn vị này sẽ  giúp doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ bộ hồ sơ hợp lệ. Do đó doanh nghiệp có thể hạn chế sai sót trong quá trình kê khai, giảm thiểu rủi ro bị từ chối cấp C/O.

Ngoài ra nhiều đơn vị vận chuyển có thể nộp hồ sơ trực tiếp hoặc qua hệ thống điện tử. Đồng thời họ sẽ theo dõi quá trình xét duyệt và phản hồi với cơ quan chức năng. Doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian, công sức khi thuê đơn vị vận chuyển. Ngoài C/O, các dịch vụ mà đơn vị vận chuyển đi kèm là thông quan, khai báo hải quan, vận chuyển quốc tế, đóng gói và bảo hiểm hàng hóa.

VII. Đơn vị vận chuyển VietAviation

Nếu người gửi muốn tiết kiệm thời gian trong việc xin giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa thì lựa chọn VietAviation là một giải pháp an toàn. VietAviation sẽ hỗ trợ bạn nhiệt tình trong quá trình gửi hàng đi. Chúng tôi không những hỗ trợ về C/O mà còn hỗ trợ thêm về các giấy tờ cần thiết khác. Một quy trình nhanh gọn lẹ sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí và thời gian thông quan hàng. VietAviation  cam kết sẽ đảm bảo chất lượng hàng hóa sẽ được vận chuyển thành công.

Xem thêm Quy trình khai báo hải quan chi tiết